علائم و نشانه‌های ریشه عفونی دندان چیست؟
هنگامی که عصب دندان عفونی می‌شود، می‌تواند منجر به حساسیت و درد شدید در ناحیه آسیب دیده شود. بسیاری از افرادی که از دچار عفونت عصب دندان می‌شوند، از آنجایی که علت درد را نمی‌دانند، ممکن است دیرتر برای درمان مراجعه کنند که در این گونه موارد درمان دشوارتر می‌شود. تشخیص این که آیا دندان به عصب رسیده است یا خیر، نیازمند بررسی علائم و نشانه‌هایی است که دندانپزشک با عکس برداری می‌تواند آن را تشخیص دهید.
به طور کلی طیف گسترده ای از علائم و نشانه‌های به عصب رسیدن دندان وجود دارد که افراد اغلب تجربه می‌کنند. از سوی دیگر، علائم کم، نشان دهنده عفونت ریشه است که تنها دندانپزشک می‌تواند آن را تشخیص دهید. البته دندان درد همیشه نشان دهنده این نیست که دندان به عصب رسیده و نیاز به عصب کشی دارد.
عفونت‌های عصب دندان
برای درک کامل این که وقتی عصب دندان عفونی می‌شود چه اتفاقی می‌افتد، ضروری است که بدانیم عصب دندان چیست و چگونه عفونی می‌شود. اگر نحوه درمان عفونت عصب دندان و نحوه جلوگیری از عفونی شدن عصب دندان را نیز بدانید، کمک به سزایی به شما می‌کند.
عصب دندان چیست؟
دندان دارای چندین لایه مختلف است که شامل مینای دندان که بیرونی ترین لایه است تا ریشه و پالپ که عمیق ترین قسمت دندان است، می‌باشد. عصب دندان در پالپ دندان و در عمق دندان قرار می‌گیرد. هنگامی که پالپ عفونی می‌شود، عصب دندان نیز عفونی می‌شود.
در بیشتر موارد، عصب دندان با مراقبت مناسب و سریع قابل درمان است. با این حال، مهم است که هر زمان عصب دندان عفونی شده یا به اصطلاح دندان به عصب رسیده است، به دندانپزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که عفونت به سایر قسمت‌های دهان و دندان سرایت نمی‌کند.
عصب دندان چگونه عفونی می‌شود؟
راه‌های مختلفی وجود دارد که باعث عفونی شدن عصب دندان می‌شود. شاید در بیشتر موارد، عصب دندان در نتیجه پوسیدگی عمیق دندان عفونی شود. در ابتدا، پوسیدگی دندان تنها روی مینای دندان و عاج که بیرونی ترین لایه‌ها هستند، تأثیر می‌گذارد. با عبور از لایه‌ها، عصب دندان ممکن است در معرض باکتری‌های مضر قرار گرفته که می‌تواند باعث عفونت عصب دندان شود. علاوه بر این، عفونت عصب دندان ممکن است به دلیل ترک خوردگی دندان، شکستگی دندان یا ضربه به صورت رخ دهد.
علائم و نشانه‌های ریشه عفونی دندان چیست؟
همانطور که در بالا گفته شد، تعیین اینکه آیا دندان نیاز به درمان ریشه دارد یا نه، اغلب یک کار دشوار است و فقط دندانپزشکان مجرب و با تجربه می‌توانند با استفاده از روش‌های حرفه ای در مورد لزوم انجام روشی که شامل عصب کشی می‌شود تصمیم بگیرند. با این حال شایع ترین علائم و نشانه‌های دندان به عصب رسیده به صورت زیر است:
درد دندان
ریشه عفونی باعث درد حاد می‌شود، زیرا مواد داخلی دندان بسیار حساس است. در برخی موارد، عفونت ریشه تمایل به رشد و ایجاد آبسه دندانی دارد. در این گونه مواقع، درد دندان غیر قابل تحمل می‌شود و باید به سرعت درمان شود. با این حال، همه انواع درد دندان با ریشه عفونی و به عصب رسیدن دندان مرتبط نیست. بنابراین فقط به این دلیل که دندان درد شدیدی را تجربه می‌کنید، به این معنی نیست که نیاز به درمان ریشه و عصب کشی دندان دارید. گاهی اوقات دندانی که نیاز به درمان ریشه دارد اصلاً درد نمی‌کند. علاوه بر این، دندان درد می‌تواند ناشی از سایر بیماری‌های دندانی مانند پوسیدگی دندان، نمایان شدن عاج، بیماری پریودنتال، عفونت سینوس، دندان قروچه و شکستگی دندان باشد.
درد حاد به حساسیت دندانی، تعیین محل درد، شروع درد، مدت زمان درد، فردی که دچار دندان درد شده است و این که آیا درد شدید است یا تیز بستگی دارد. گاهی بیماری زمینه ای می‌تواند برای هفته‌ها یا حتی ماه‌ها وجود داشته باشد و باعث ایجاد نوعی درد یا ناراحتی شود. در حالی که اکثر بیماران می‌توانند تشخیص دهند که کدام دندان واقعاً درد می‌کند، درد می‌تواند در برخی موارد غیر قابل توصیف و مبهم باشد. موارد زیر انواع دردهایی هستند که اغلب نشان دهنده عفونت ریشه و نیاز به عصب کشی دندان هستند:
- درد شدید دندان هنگام جویدن
- دردی که آنقدر شدید است که شب‌ها نمی‌توانید بخوابید.
- دردی که زمانی که به دندان عفونی فشار وارد می‌کنید، رخ می‌دهد.
- درد محرک‌های حرارتی، به عنوان مثال، ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که بلافاصله بعد از نوشیدنی گرم آب سرد بنوشید یا برعکس.
- درد خود به خودی که متناوب یا مداوم است.
- دندان درد طولانی مدت
- احساس تپش در دندان
حساسیت و تورم لثه
تورم لثه یکی دیگر از علائم مرتبط دندان به عصب رسیده است و در انواع و اشکال مختلف خود را بروز می‌دهد. در برخی موارد، می‌تواند طبیعی به نظر برسد و با حساسیت لثه همراه است. گاهی اوقات یک توده بزرگ وجود دارد که می‌توانید به راحتی آن را ببینید یا احساس کنید. گاهی اوقات تورم لثه در موارد شدید به گردن یا صورت گسترش می‌یابد و اغلب با دندان درد همراه است. به هر حال مانند دندان درد، تورم همیشه نشان دهنده ریشه عفونی نیست. این امر تعیین ضرورت جراحی کانال ریشه را دشوار می‌کند. در اینجا برخی از علائم تورم که ممکن است به دلیل عفونی شدن ریشه باشد را بیان کرده‌ایم:
- تورمی که برای مدت طولانی ادامه دارد.
- یک تورم جوش مانند لثه که در جلو یا روی نوک ریشه قرار دارد.
- دندانی که کمی بلندتر از دندان‌های مجاور به نظر می‌رسد.
- یک جوش عود کننده که روی لثه ایجاد می‌شود.
چگونه از به عصب رسیدن دندان جلوگیری کنیم؟
بهترین راه برای مقابله با عفونت و به عصب رسیدن دندان، جلوگیری از بروز آن در وهله اول است. در حالی که اجتناب از به عصب رسیدن دندان می‌تواند دشوار باشد، اما اقدامات احتیاطی خاصی می‌تواند احتمال ابتلا به عفونت را کاهش دهد. ابتدا حتما بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. این بدان معناست که شما باید پس از هر وعده غذایی و مصرف مواد غذایی شیرین مسواک بزنید. حتما یک بار در روز از نخ دندان و دهانشویه استفاده کنید.
توجه داشته باشید که مسواک زدن بیش از حد نیز ممکن است منجر به تحلیل لثه و ایجاد عفونت شود. همچنین در مصرف مواد غذایی مضر مانند نوشابه، شیرینی و… دقت داشته باشید. شما می‌توانید با مراجعه سالیانه به دندانپزشک، به میزان قابل توجهی از بسیاری از مشکلات دندانی مانند به عصب رسیدن دندان جلوگیری کنید.
دکتر محبوبه دهقانی متخصص ارتودنسی و ارتوپدی فک و صورت
عضو انجمن ملی نخبگان کشور و عضو انجمن ارتودنتیست ایتالیا SIDO
دارای یک عنوان ثبت اختراع
سمت استادیار دانشگاه در سال های 88 الی 97
و فلوشیپ پژوهشی
آدرس مطب: مشهد، نبش هاشمیه 31، ساختمان ونوس، طبقه سوم
شماره های تماس: 3880071 – 09159777275