درمان ناهنجاری های کراس بایت
آیا شما هم با مشکل غیر طبیعی بودن فک بالای خود درگیر هستید؟ آیا بخشی از دندان های ردیف پایین شما توسط دندان های فک بالا پوشیده نشده اند؟ آیا می دانید که این عارضه چه نام دارد و چه مشکلاتی را می تواند برای شما به همراه داشته باشد؟
کراس بایت یکی از اختلالات و ناهنجاریهایی است که می تواند به علل ژنتیکی و .. ایجاد شود و عوارض متعددی را برایتان به وجود بیاورد. آیا انواع کراس بایت را می شناسید و می دانید که منظور ما از این عوارض چیست؟
چه روش های درمانی برای درمان این عارضه وجود دارد؟ آیا در رابطه با هزینه درمان آن اطلاعاتی دارید؟
کراس بایت چیست؟
یکی از ناهنجاری ها و اختلالات شایع دندانی و فک، کراس بایت می باشد. در این عارضه دندان های ردیف بالا (فک بالا) در حالت طبیعی قرار نگرفته و بخشی از دندان های ردیف پایین (فک پایین) را نمی پوشانند. در این وضعیت دندان های فک بالا پشت دندان های فک پایین قرار می گیرند و فک پایین نسبت به فک بالا جلوتر می باشد. البته گاهی ممکن است تمام دندان ها دچار این عارضه شوند و گاهی با توجه به نوع کراس بایت فقط بعضی از دندان ها دچار این اختلال خواهند شد.
انواع کراس بایت
کراس بایت خلفی
این نوع کراس بایت در حالتی اتفاق می افتد که دندان های پشت و عقب در فک بالا، پشت دندان های عقب فک پایین قرار بگیرند.
کراس بایت قدامی
این نوع کراس بایت زمانی اتفاق می افتد که دندان های جلویی قدامی فک بالا عقب تر و پشت دندان های جلویی فک پایین قرار بگیرند.
گونه ای
این نوع کراس بایت به حالتی می گویند که دندان های واقع در یک طرف فک، به قسمت گونه متمایل و نزدیکتر بوده و منطبق با دندان های پایینی نیستند.
روش تشخیص کراس بایت
در سنین کودکی بعد از اینکه والدین متوجه رشد دندان های دائمی و عدم افتادن دندان های شیری شدند، باید به بهترین متخصص ارتودنسی مراجعه کنند و ارتودنتیست بعد از گرفتن عکس از دندان های کودک و بررسی و مشاهده زوایای مختلف فک و دندان ها، اقدامات لازم را جهت درمان کودک و جلوگیری از پیشرفت کراس بایت انجام می دهد. در مواقعی که فرد در سنین بزرگسالی قرار گرفته باشد و دچار این عارضه شود، با مراجعه به ارتودنتیست و متخصص فک و صورت و بعد از مشاهده متخصص ارتودنسی و انجام عکس برداری از دندان های فک بالا و پایین (opg) از عارضه مطلع شده و با توجه به شدت عارضه و نوع آن تحت درمان قرار می گیرد.
روش های درمانی کراس بایت
کراس بایت و ناهنجاری فکی با توجه به میزان انحراف استخوان فک و عوارض ایجاد شده، حاد بودن و یا نبودن وضعیت فک و دندان ها، تحت درمان قرار گرفته و قابل درمان می باشد. یکی از خدمات ارائه شده در مطب دکتر دهقانی درمان ناهنجاری های کراس بایت است که شما می توانید با گرفتن وقت قبلی، برای معاینه و مشورت در رابطه به نوع درمان در مطب حضور پیدا کنید.
روش های درمانی کراس بایت عبارتند از:
1.ارتودنسی
یکی از روش های درمانی کراس بایت که معمولا در مراحل متوسط عارضه و سنین بزرگسالی مورد استفاده قرار می گیرد، ارتودنسی می باشد. بعد از تشخیص شدت ناهنجاری فک، دندانپزشک متخصص از ارتودنسی استفاده کرده و با استفاده از براکت ها و سیم های فلزی و قرار دادن آن ها بر روی دندان های فرد، به طور مداوم و پیوسته به دندان ها و فک نیرو وارد کرده و موجب اصلاح دندان ها می شود. مدت زمان استفاده از این براکت ها و سیم ها با توجه به میزان اختلال، صلاح دید دندانپزشک و همچنین شکل گیری فک و دندان ها تعیین می شود و نمی توان زمان قطعی و دقیقی برای آن مشخص کرد. برخی از ابزار هایی که در ارتودنسی مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:
1.گسترش دهنده کام
یکی از روش های درمانی کراس بایت که معمولا در سنین کودکی و در صورت حاد نبودن وضعیت بیمار صورت می گیرد، استفاده از گسترش دهنده کام است. این روش درمانی موجب گسترش و پهن شدن فک بالا شده و به مرتب کردن دندان ها کمک می کند. حدودا بین یک الی دو سال با توجه به فک بیمار، استخوان بندی و همچنین قابلیت شکل گیری و شدت عارضه زمان لازم است تا وضعیت بیمار بهبود یابد.
2.الاینر شفاف یا اینویزیلاین
یکی دیگر از وسایل و روش های درمانی ناهنجاری فک یا همان کراس بایت، الاینر شفاف یا همان پوشش شفاف یکسره ای بوده که ارتودنتیست جهت هدایت صحیح دندان ها در فک از آن استفاده می کند. این پوشش به صورت اختصاصی و با توجه به قالب و سایز دندان، فک و دهان بیمار ساخته شده و برای ساخت آن از دستگاه های دیجیتالی استفاده می شود. البته ناگفته نماند، این پوشش موقتی بوده و بعد از مدت کوتاهی باید تعویض شود.
3.هدگیر
یکی دیگر از وسایل و روش های درمانی عارضه و ناهنجاری فک (کراس بایت) که از روش های ارتودنسی نیز محسوب می شود، استفاده از هدگیر ارتودنسی بوده که بر روی سر بیمار قرار می گیرد و با سیم به دندان های او متصل می گردد. این وسیله موجب ورود فشار و نیروی زیاد به فک و دندان ها شده و اجازه رشد بیش از حد به فک را نمی دهد.
2.جراحی فک
یکی از روش های تهاجمی و درمانی کراس بایت که با توجه به وضعیت بیمار و در صورت حاد بودن وضعیت فک و دندان ها صورت می گیرد، جراحی فک می باشد. جراحی فک زمانی انجام می شود که فرد در سنی قرار گرفته باشد که رشد استخوان های فک کامل شده باشد و نتواند با روش های دیگر از جمله ارتودنسی به بهبود آن کمک کرد. در این جراحی متخصص و جراح، قسمت هایی از استخوان های فک را شکسته و جدا می کند و مجددا آن ها را در جایگاه صحیح خود قرار می دهد.
علل ایجاد کراس بایت
کراس بایت و ناهنجاری های فکی می توانند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتند و منجر به ناراحتی های مختلف و بروز عوارض مختلف در فک و صورت شوند. مهم ترین دلایل وقوع این عارضه عبارتند از:
وراثت
کراس بایت می تواند به صورت ارثی اتفاق بیفتد. چنانچه یکی از افراد خانواده به این عارضه مبتلا باشد، احتمال ابتلای کودک به این عارضه نیز بیشتر خواهد شد.
تاخیر و عدم افتادن به موقع دندان های شیری کودک
در صورتی که دندان های شیری با تاخیر لق شوند و بیفتند، امکان وقوع کراس بایت زیاد خواهد بود.
لوزه های بزرگ و گرفتگی بینی
در صورتی که فرد دچار گرفتگی بینی باشد و یا لوزه های بزرگی داشته باشد، می تواند دچار این عارضه شود.
مکیدن و استفاده بیش از حد پستانک در هنگام نوزادی و کودک
یکی دیگر از علل ایجاد این عارضه، مکیدن بیش از حد پستانک در کودکی بوده که موجب اختلال و ناهنجاری فکی می شود.
تنفس طولانی با دهان
نفس کشیدن از راه دهان به صورت مکرر و طولانی می تواند از دیگر علل بروز این عارضه باشد.
عوارض کراس بایت
کراس بایت در دندان های جلویی یا قدامی فک، موجب بروز ناهنجاری و عوارض متفاوتی می شود که این عوارض عبارتند از:
- انقباض عضلانی صورت و فک و سر دردهای پی در پی به دلیل فشارهای مکرر دندان ها
- مشکل و اختلال (دشواری) در جویدن و خوردن غذا
- اختلال و ناتوانی در صحبت کردن و تلفظ صحیح و آسان کلمات
- عدم وجود خنده ی جذاب و زیبا
- اختلال و اثر منفی در رشد فک های پایین و بالا و همچنین انحراف استخوان های فک و صورت
- تحلیل رفتگی و سایش دندان ها و از بین رفتن مینای دندان
- بروز عارضه و ناهنجاری کلاس سه
- بالا رفتن احتمال شکستگی دندان ها
- اختلالات روانی و کاهش اعتماد به نفس به دلیل صورت نامتقارن
- پوسیدگی سریع تر دندان ها و بروز بیماری های مربوط به لثه