درمان ناهنجاری های اوپن بایت
اپن بایت نوعی مال اکلوژن است، به این معنی که وقتی فکها بسته هستند، دندان ها بهدرستی در یک راستا قرار نمیگیرند.
ناهنجاری اپن بایت چیست؟
یکی از مشکلات رایج دندانی که نیاز به درمان ارتودنسی دارد، اپن بایت است. اپن بایت می تواند در جلو یا پشت دندانها اتفاق بیفتد، اگرچه اپن بایت جلوی دندان بسیار شایعتر است. اپن بایت نوعی مال اکلوژن است، به این معنی که وقتی فکها بسته هستند، دندان ها بهدرستی در یک راستا قرار نمیگیرند. در یک بایت مناسب، ردیف دندانهای بالا و پایین باید تماماً به هم متصل شوند، به طوری که وقتی دهان کاملاً بسته است، دندانهای بالا کمی بر روی دندانهای پایین همپوشانی داشته باشند.
در افراد با ناهنجاری اپن بایت، دندانهای بالا و پایین در جلو یا عقب دهان، حتی زمانی که فک بسته است، تماس پیدا نمیکنند. اپن بایت زمانی اتفاق میافتد که دندانهای بالا و پایین در جلو یا عقب دهان که فک کاملا بسته شده است با هم تماس نداشته باشند و بین آنها فاصله ایجاد شود. اپن بایت نوعی مال اکلوژن است: انواع مشکلات دندانی که باعث می شود دندانها به طور نامناسب تراز شوند، باعث ایجاد مشکلاتی در هنگام غذا خوردن میشوند و بسیاری از مسائل مرتبط دیگر، از جمله درد، مسائل بهداشت دهان و دندان و پوسیدگی دندان و لثه.
درمان اپن بایت می تواند پیچیده باشد، اما یک متخصص ارتودنسی ماهر می تواند این وضعیت را با انواع براکتهای ارتودنسی و انواع درمان اینویزیلاین اصلاح کند. در درمان دندانهای جلوزده دو اصطلاح رایج وجود دارد و آن اورجت و اوربایت است. اورجت به جلوزدگی افقی دندانهای جلویی فک بالا گفته میشود و اوربایت نیز به فاصله عمودی بین دندانهای جلویی بالایی و پایینی گفته میشود.
حالت ظاهری اپن بایت چگونه است؟
قابل توجه ترین علامت اپن بایت ناتوانی در بستن کامل دهان است به طوری که دندانهای جلو یا عقب بالای شما با دندانهای پایین تماس نداشته باشند. دیگر علائم ظاهری و غیر ظاهری اپن بایت شامل موارد زیر است.
- ناتوانی در تماس دندانهای بالا و پایین با یکدیگر
- مشکلات جویدن یا بلعیدن
- مشکلات تلفظ
- مشکلات گفتاری
- تراز نامناسب دندانها
- درد در هنگام گاز گرفتن یا جویدن
- مشکل در گاز زدن غذا با دندانهای جلویی
- لبخندی نازیبا و غیر جذاب
عوامل ایجاد ناهنجاری اپن بایت
دو دلیل اساسی برای ایجاد ناهنجاری اپن بایت وجود دارد: اسکلتی یا دندانی – گاهی اوقات این مشکل توسط هر دو ایجاد می شود.
علل اسکلتی از رشد استخوان نشات می گیرد و در ژنهایی که از خانواده شما منتقل میشود به ارث میرسد.
علل دندانی نیز ناشی از عادات بد دهانی است که مسیر صحیح رشد دندان را مختل می کند. مانند: مکیدن شست، مکیدن لب پایین، الگوی بلع نامناسب، وضعیت نامناسب زبان، روماتیسم مفصلی، اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD)، یا سایر دردهای مزمن دندان/فک، ضربه به فک، کمبود فضا برای رویش دندان های بالغ و یا سایر مسائل مربوط به دندانپزشکی.
اما اپن بایت به طور کلی و در درجه اول توسط چهار عامل ایجاد میشود:
- مکیدن شست یا پستانک. هنگامی که شخصی شست یا پستانک خود را میمکد (یا یک جسم خارجی دیگر مانند مداد)، ردیف دندان های خود را تحت فشار قرار میدهد. این میتواند باعث اپن بایت شود.
- فشار دادن زبان. اپن بایت زمانی رخ میدهد که فردی هنگام صحبت کردن یا قورت دادن، زبان خود را بین دندانهای جلویی بالا و پایین فشار دهد. این همچنین می تواند بین دندانها نیز فاصله ایجاد کند.
- اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD یا TMJ). اختلالات TMJ باعث درد مزمن فک میشوند. گاهی اوقات افراد از زبان خود برای باز کردن دندانهای خود استفاده میکنند و به راحتی فک خود را تغییر میدهند که میتواند باعث اپن بایت شود.
- مشکل اسکلتی. این زمانی اتفاق میافتد که فکهای شما بر خلاف رشد موازی یکدیگر از هم جدا میشوند و اغلب تحت تأثیر ژنتیک است.
عوارض ناشی از اپن بایت
اپن بایت میتواند عوارضی برای دندانها، دهان و سلامت کلی بدن شما ایجاد کند.
مال اکلوژن مانند اپن بایت با گذشت زمان بدتر میشود، که احتمال بروز مشکلاتی مانند بیماری لثه یا ساییدگی بیش از حد دندان های باربر را افزایش میدهد. از دیگر مشکلات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اختلالات گفتاری
- عدم اعتماد به نفس، به دلیل لبخند نازیبا
- مشکلات یا درد در هنگام جویدن یا گاز زدن
- اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی فکی (TMD)
- سردرد و گوش درد
- مشکلات خواب
- خرناس
- بیماری لثه و پریودنتال
- پوسیدگی دندان در اثر رشد بیش از حد باکتری ها
- مشکلات گوارشی ناشی از مشکل جویدن
ممکن است پس از انجام روش اصلاح مال اکلوژن، عوارض جانبی را تجربه کنید. این عوارض جانبی عمدتاً مختص خود روش هستند، اما برخی از آنها می توانند در اکثر درمان ها نیز رایج باشند.
یکی از رایج ترین عوارض جانبی که ممکن است تجربه کنید عبارت است از این که در این درمان، یک بیمار ممکن است لبخند لثه ای را تجربه کند. این امر به ویژه در صورتی که اکستروژن یا اینتروژن دندان های قدامی و خلفی به ترتیب اتفاق بیفتد، بیشتر میشود.
درمان اپن بایت و روش های درمان آن
درمان های زیادی در دسترس است. دندانپزشک بر اساس سن فرد و داشتن دندان های دائمی یا شیری، توصیههای خاصی ارائه میکند. این روش های درمانی عبارتند از:
- اصلاح رفتار
- درمان مکانیکی، مانند بریس( ارتودنسی) یا اینویزیلاین
- جراحی
وقتی اپن بایت در کودکانی که هنوز بیشتر دندانهای شیری خود را دارند رخ میدهد، میتواند خود بهخود برطرف شود، زیرا عمل دوران کودکی که باعث آن میشود – مثلا مکیدن شست یا پستانک – متوقف میشود.
اگر اپن بایت زمانی رخ دهد که دندان های بالغ جایگزین دندان های شیری میشوند، اما به طور کامل رشد نکرده اند، اصلاح رفتار ممکن است بهترین اقدام باشد. برای افرادی که دندان های بزرگسالی آنها کاملا رشد کرده است، اغلب ترکیبی از براکت های ارتودنسی و اصلاح رفتار پیشنهاد میشود.
اگر دندان های بالغ به همان الگوی اپن بایت دندانهای شیری رشد میکنند، متخصص ارتودنسی ممکن است استفاده از بریس های سفارشی را برای عقب کشیدن دندان ها توصیه کند.
در موارد شدید، جراحی فک برای تغییر موقعیت فک بالا با صفحات و پیچ ممکن است توصیه شود.
سایر درمانها، شامل استفاده از دستگاه، برای محدود کردن توانایی زبان برای فشار دادن به دندانهای جلویی و استفاده از هدگیر است که برای فشار دادن به فکها در موقعیت مناسب برای رشد مناسب، نیرو اعمال میکند.
چه نتایجی را میتوان از درمان اپن بایت انتظار داشت؟
هر گونه مال اکلوژن درمان نشده مانند اپن بایت با گذشت زمان بدتر میشود. بسیار مهم است که به دنبال یک متخصص ارتودنسی با تجربه باشید که بتواند اپن بایت شما را در اسرع وقت اصلاح کند تا از آسیب بیشتر به دندان ها و لثه ها جلوگیری کند و همچنین از درد یا ناراحتی در هنگام جویدن، گاز گرفتن یا بلعیدن جلوگیری کند. برای کودکان مبتلا به اپن بایت، مداخله زودهنگام – در سن ۷ سالگی – منجر به طولانیترین و موثرترین نتایج خواهد شد. بنابراین با مداخله و درمان زود هنگام میتوان نتیجهی دلخواه که مرتب شدن دندانها و قرار گیری صحیح فکها بر روی یکدیگر است را به دست آورد.
در صورت تاخیر در اقدام به درمان، ممکن است نتیجهی دلخواه حاصل نشده و یا پس از مدتی، دندانها به حالت اولیه بازگردند.
اپن بایت در هر سنی قابل درمان است، اما زمانی که دندان های بالغ به طور کامل رشد نکرده باشند، درمان آن بسیار آسان تر و کمتر دردناک است. کودکانی که دارای اپن بایت هستند باید در حین حفظ تعدادی از دندان های شیری، در حدود ۷ سالگی، ارزیابی دندانپزشکی خود را انجام دهند. این سن مناسبی برای شروع برخی درمانها – از جمله اصلاح رفتار – برای جلوگیری از اپن بایت در حین رشد دندان این کودکان است. برای بزرگسالان، اقدام به اپن بایت پیچیدهتر است. ممکن است نیاز به ترکیبی از درمان رفتاری و مکانیکی (مانند بریس) و یا حتی نیاز به جراحی فک داشته باشند.
دکتر محبوبه دهقانی متخصص ارتودنسی و ارتوپدی فک و صورت
آدرس مطب: مشهد، نبش هاشمیه 31، ساختمان ونوس، طبقه سوم شماره های تماس: 38800771 – 09159777275