آشنایی با ساختار دندان (قسمت دوم)
دندان ها دارای قسمت های مختلفی هستند که در مقاله قبلیبه بررسی جز به جز آن ها بپرداختیم و در این مقاله به ادامه آن می پردازیم. باما همراه باشید.
باکال دندان چیست؟
سطحی از دندان که به سمت خارج دهان و گونه می‌باشد. در واقع گونه‌ها بر روی سطح باکال دندانها قرار گرفته‌اند. نام دیگر سطح باکال، سطح لبیال (Labial) است.
از واژه سطح باکال، برای دندان های خلفی و از واژه سطح لبیال، برای دندان‌های قدامی استفاده میشود.
امبراژور دندان چیست؟
به فضاي مثلثي بين دندانها امبراژور گفته مي‌شود. عمق اين فضا بين دندان‌هاي جلو کمتر و دندان‌هاي عقبي بيشتر است. آقايان نسبت به خانم ها امبراژور کم عمق‌تري دارند.
دندانها در تمام طولشان ، از جایی که لثه تمام میشود تا لبه‌ی اینسایزال ، با هم تماس ندارند بلکه در بخش کوچکی با هم در تماس هستند.
در مورد امبراژورهای جینجیوال ، از نظر زیبایی وجود اینتردنتال پاپیلای نرمال بین دندانها خیلی مهم است؛ یعنی زمانی زیبا است که این امبراژور توسط پاپیلای بین دندانی پوشیده شده باشد.
گاهی اوقات بخاطر تحلیل لثه‌ای که اتفاق می‌افتد ، لثه بالاتر می‌رود و black triangle یا dark triangle ایجاد میشود که ناخوشایند است گاهی اوقات این مشکل بر اثر ارتودنسی ایجاد میشود. زمانی که دندانها crowding داشته باشند و روی هم باشند(مخصوصا کرودینگ‌های شَدید که لبه‌ی دندانها کاملا با هم overlap دارند) در اینجا لثه‌ی بین دندانی به خوبی فرم نمی‌گیرد وقتی که دندانها با ارتودنسی مرتب می‌شوند ، جای خالی لثه‌ای که فرم نگرفته به صورت مثلث سیاه خود را نشان می‌دهد.
کاسپ دندان چیست؟
کاسپ به برآمدگی‌های مخروطی شکل نوک تیزی گفته میشود که بر روی سطح اکلوزال دندانها وجود دارد. وجود کاسپ‌های بزرگ بر روی دندان‌های پرمولر و مولر، مهم‌ترین تفاوت این دندانها با دندان‌های دیگر است. بر روی هر کدام از دندان‌های پرمولر دو کاسپ وجود دارد. بر روی هر کدام از دندان‌های مولر یا آسیاب، چهار کاسپ یا بیشتر وجود دارد.
دندان‌های پره‌مولر دو تا کاسپ و دندان‌های مولر ۴ تا کاسپ دارند.
کاسپ دندان‌های خلفی به دو دسته‌ی فانکشنالfunctional) ) و نان‌فانکشنال( non-functional) تقسیم میشود. کاسپ‌های فانکشنال کاسپ‌هایی هستند که در جویدن دخالت می‌کنند و کاسپ‌های نان‌فانکشنال کاسپ‌هایی هستند که در جویدن نقشی ندارند.
کاسپ‌های باکال دندان‌های مندیبل و کاسپ‌های پالاتال دندان‌های ماگزیلا کاسپ‌های فانکشنال هستند.
کاسپ‌های لینگوال دندان‌های مندیبل و کاسپ‌های باکال دندان‌های ماگزیلا کاسپ‌های نان‌فانکشنال هستند.
مزیال و دیستال دندان چیست؟
هر دندان در دهان، توسط سطوح جانبی خود، با دندان های دو طرفش در تماس است. سطح مزیال، سطح جانبی از دندان است که به سمت میدلاین نزدیک بوده و یا به عبارت دیگر به سمت جلو دهان قرار گرفته است. تنها دندان‌هایی که سطح مزیالی خود را به اشتراک می‌گذارند، دندان‌های ثنایای مرکزی فک بالا و فک پایین هستند.
سطح دیستال، سطح جانبی از دندان است که از میدلاین دورتر بوده و به سمت عقب دهان می باشد.
ریج دندان چیست؟
نواحی کشیده، کم عرض و نسبتاً برجسته ای بر روی سطح اکلوزال هستند که دارای سه نوع متفاوت هستند:
- مارجینال ریج‌ها (Marginal Ridges)مارجینال ریج‌ها بلندترین نواحی سطح اکلوزال در ناحیه مرزی تماس دندان، با دندان مجاور هستند. هر دندان دارای دو مارجینال ریج است، یکی در سمت مزیال و دیگری در سمت دیستال.
- ابلیک ریج‌ها (Oblique Ridges) ابلیک ریج‌ها را بر روی تمامی دندان‌های مولر (دندان‌های آسیای بزرگMolar) و همچنین بر روی برخی از دندان‌های پره‌مولر (آسیاهای کوچک Premolar) دیده می‌شوند. این ریج‌ها تقریباً نسبت به شیار مرکزی دندان، زاویه۴۵ درجه پیدا می‌کنند.
- ریج‌های ترانسورس (Transverse Ridges)
سینگلوم دندان چیست؟
برجستگی بزرگ و مشخص مینایی که در سطح لینگوال دندان‌های قدامی فک بالا و پایین که سطح مزیال را به دیستال متصل می‌نماید. در دندانپزشکی، سینگولوم (به لاتین کمربند) به یک ویژگی آناتومیکی دندان اشاره دارد. سینگلوم به بخشی از دندان ها اشاره دارد که یک برآمدگی محدب در یک سوم گردنی تاج آناتومیک ایجاد می‌کند. این نشان دهنده لوب رشدی زبانی یا کامی این دندانها است.
دکتر محبوبه دهقانی متخصص ارتودنسی و ارتوپدی فک و صورت
عضو انجمن ملی نخبگان کشور و عضو انجمن ارتودنتیست ایتالیا SIDO
دارای یک عنوان ثبت اختراع
سمت استادیار دانشگاه در سال های 88 الی 97
و فلوشیپ پژوهشی
آدرس مطب: مشهد، نبش هاشمیه 31، ساختمان ونوس، طبقه سوم
شماره های تماس: 3880071 – 09159777275