دستگاه فانکشنال ارتودنسی و درمان ناهنجاری های استخوان فک

دستگاه های فانکشنال ارتودنسی Functional appliance عبارتند از دستگاه های متحرکی که از آن ها برای جلو آوردن فک پایین و رفع ناهنجاری کلاس 2 استفاده می گردد. در این دستگاه ها ایجاد تغییر در فانکشن و یا عملکرد فک بالا و پایین ناهنجاری کلاس 2 بیمار درمان می گردد. این دستگاه ها به دو گروه عمده ثابت و متحرک تقسیم می شوند. نوع ثابت آن برر روی دندان ها ثابت می باشد و بیمار نمی تواند آن را بر دارد.

از مهمترین مزایای دستگاه های ثابت، کاهش نیاز به همکاریی بیمار در خصوص گذاشتن مرتب دستگاه می باشد. اما رعایت بهداشت در نوع ثابت دشوار می باشد و دقت بیشتری لازم دارد. اما در نوع متحرک بیمار می تواند هر زمان که بخواهد دستگاه را بردارد و مجددا در دهان قرار دهد. رعایت بهداشت در دستگاه های متحرک ساده تر از دستگاه های ثابت می باشد اما این دستگاه ها نیاز به همکاری بیشتری از سمت بیمار دارند تا پاسخ درمانی مناسب حاصل گردد.

دستگاه فانکشنال ارتودنسی، از جمله انواع متعدد دستگاه های ارتودنسی می­ باشد که با هدف رفع ناهنجاری های استخوان فک در افراد مبتلا به این ناهنجاری ها، به کار می ­رود. غالبا دستگاه های موجود در زمینه ارتودنسی به منظور تصحیح بی نظمی های موجود و عدم تناسب قرار گیری دندان ها به کار می ­روند. اما دستگاه فانکشنال ارتودنسی، ضمن اصلاح بی نظمی های موجود در دندان های فرد، با هدف رفع ناهنجاری های فکی و آرواره ای نیز مورد استفاده بیماران قرار می­ گیرد.

 دستگاه فانکشنال ارتودنسی و درمان ناهنجاری های استخوان فک

ناهنجاری هایی که آرواره و استخوان فک را تهدید می­ کنند، در پنج دسته زیر طبقه بندی می­شوند:

• ناهنجاری فک کلاس دو: فک پائین فرد مبتلا به این ناهنجاری عقب تر از فک بالای او قرار دارد.

• ناهنجاری فک کلاس سه: در فرد مبتلا به این نوع ناهنجاری، فک پائین جلوتر از فک بالا قرار دارد.

• ناهنجاری دیپ بایت: در این دسته از ناهنجاری دندان های جلوی فک بالا بیش از حد نرمال که 2 الی 3 میلی متر است، دندان های جلویی فک پائین را پوشش می­ دهند.

• ناهنجاری اپن بایت: در این نوع ناهنجاری، فرد از وجود فاصله زیاد بین دندان های بالا و پائین در هنگام بستن دهان، رنج می­برد. این امر مانع همپوشانی نرمال دندان ها می­ گردد.

• انحراف طرفی فک: در این دسته از ناهنجاری های فک، یکی از فک ها به سمت راست و دیگری به سمت چپ منحرف بوده و این انحراف فک تاثیر مخربی بر چهره فرد دارد.

مورد مصرف دستگاه فانکشنال ارتودنسی حرکت دادن فک بالا به طرف عقب و کشیدن فک پائین به طرف جلو می­ باشد. این در حالی است که دستگاه فانکشنال ارتودنسی در حل سایر ناهنجاری های مربوط به فک نیز موثر می ­باشد.

دستگاه فانکشنال ارتودنسی چگونه عمل می کند

انواع مختلفی از دستگاه فانکشنال ارتودنسی با هدف درمان ناهنجاری های فکی تولید و وارد بازار شده اند. در حالت کلی وظیفه دستگاه فانکشنال ارتودنسی ایجاد تغییر در عملکرد ماهیچه ها و عضلات فک می­ باشد. هر کدام از این دستگاه ها به گونه ای طراحی شده اند که نوعی ناهنجاری استخوانی را اصلاح کنند.

دستگاه فانکشنال ارتودنسی، عضلات و ماهیچه های فک پائین را مورد اعمال فشار قرار داده و با این کار زمینه تحریک رشد آن و نیز حرکت به سمت جلو را برای فک فراهم می ­کند. اگر به نیم رخ افرادی که مدتی از دستگاه فانکشنال ارتودنسی استفاده کرده اند، با دقت نگاه کنید متوجه آثار تاثیر این دستگاه ها خواهید شد. تاثیر این دستگاه زمانی چشم گیرتر خواهد شد که دقیقا طبق برنامه ریزی ارائه شده توسط متخصص ارتودنسی استفاده شده و برای مدت طولانی از دهان خارج نگردد.

 

دکتر محبوبه دهقانی متخصص ارتودنسی و ارتوپدی فک و صورت

عضو انجمن ملی نخبگان کشور و عضو انجمن ارتودنتیست ایتالیا SIDO

دارای یک عنوان ثبت اختراع

سمت استادیار دانشگاه در سال های 88 الی 97

و فلوشیپ پژوهشی

“مشاهده رزومه”

آدرس مطب: مشهد، نبش هاشمیه 31، ساختمان ونوس، طبقه سوم

شماره های تماس: 3880071 – 09159777275