بریس ارتودنسی چیست؟
انواع سیم براکت ارتودنسی نیمی از بار درمان ارتودنسی را به دوش می‌کشد. به عنوان یکی از شناخته شده ترین درمان های دندانپزشکی، بریس ارتودنسی امکان داشتن لبخندی زیبا را برای همه فراهم می‌کند. بریس ارتودنسی از ۲ بخش براکت و انواع سیم ارتودنسی تشکیل شده است، و دندان ها را به محل صحیح هدایت می‌کند. در این مقاله قصد داریم انواع سیم براکت ارتودنسی یا همان انواع سیم های ارتودنسی را به همراه روند تکامل آنها بررسی کنیم.
بریس ارتودنسی چیست؟
همان طور که در مقدمه به اختصار اشاره کردیم، بریس ارتودنسی از ۲ بخش براکت و سیم ارتودنسی تشکیل می‌شود. انواع سیم براکت ارتودنسی یا آرچ وایر (Archwire)، سیم های مخصوصی هستند که در شیار براکت بریس ارتودنسی قرار می‌گیرند. انواع سیم های ارتودنسی نیروی لازم برای جابه جایی دندان ها را به آنها وارد می‌کنند. به این ترتیب، انواع سیم براکت ارتودنسی در بریس ارتودنسی مهم ترین وظیفه را در منظم کردن دندان ها دارند.
انواع سیم براکت ارتودنسی و تکامل آنها
اکنون که می‌دانیم بریس ارتودنسی چیست، تکامل مهمترین بخش آن یا همان انواع سیم های ارتودنسی را در طول زمان از ۲ جنبه مهم بررسی می‌کنیم:
۱. انواع سیم ارتودنسی و تکامل جنس
انواع سیم ارتودنسی مورد استفاده در بریس ارتودنسی در طول زمان تکامل پیدا کرده است. در گذشته از مفتول های طلا به جای انواع سیم براکت ارتودنسی استفاده می‌شد. اما امروزه (با توجه به نوع کاربرد)، جنس انواع سیم های ارتودنسی به استیل ضد زنگ، نیکل، مس و تیتانیوم تغییر کرده است.
۲. انواع سیم های ارتودنسی و تکامل سطح مقطع
علاوه بر جنس انواع سیم های ارتودنسی، سطح مقطع انواع سیم های ارتودنسی نیز در گذر زمان از سطح مقطع دایره ای، به مربعی و یا مستطیلی تکامل پیدا کرده است.
مهمترین عامل تکامل انواع سیم براکت ارتودنسی اصطکاک میان سیم و شیار براکت بریس ارتودنسی است. اگر اصطکاک میان سیم و شیار براکت بالا باشد، حرکت دندان ها و عملکرد انواع سیم های ارتودنسی تحت تاثیر قرار گرفته و حتی ممکن است مختل شود. البته موقعیت دندان ها و میزان انحراف آنها نیز در ایجاد اصطکاک بین انواع سیم های ارتودنسی و براکت بریس ارتودنسی موثر است. به همین دلیل، شرکت های سازنده و فروش سیم ارتودنسی همواره به دنبال کم کردن این اصطکاک و بهبود عملکرد فروش سیم ارتودنسی هستند.
انواع سیم های ارتودنسی
موردی که انواع سیم براکت ارتودنسی موجود برای استفاده و فروش سیم ارتودنسی را متنوع می‌کند، تفاوت در ضخامت و سطح مقطع آنهاست. همین ۲ مورد میزان اصطکاک، انعطاف و کنترل روی حرکات دندانی را مشخص، و دندانپزشک با توجه به وضعیت بیمار از آنها استفاده می‌کند. انواع سیم های ارتودنسی به ۳ دسته کلی تقسیم می‌شوند:
۱. سیم ارتودنسی دایره ای:
در میان انواع سیم براکت ارتودنسی، این مدل معمولا در مراحل اولیه درمان در بریس ارتودنسی به کار می‌رود. انواع سیم براکت ارتودنسی گرد به دلیل خاصیت ارتجاعی بیشتر نسبت به سایر مدل ها، برای پوشش یکنواخت تمام دندان ها بسیار مناسب هستند. گرچه انواع سیم براکت ارتودنسی دایره ای لغزش بهتر و اصطکاک کمتری دارند، اما این سیم ها به دلیل عدم وجود کنترل گشتاور روی براکت بریس، توانایی مناسبی برای اعمال فشار کنترلی برای جابه جایی دندان ها ندارند.
۲. انواع سیم براکت ارتودنسی مربعی:
انواع سیم های ارتودنسی با مقطع مربعی برای جابه جایی دندان ها در درمان ارتودنسی و فروش سیم ارتودنسی بسیار محبوب هستند. این سیم ها از نظر کنترل حرکت دندان ها، نسبت به سیم های گرد و مستطیلی عملکرد بهتری دارند. انواع سیم براکت ارتودنسی مربعی علاوه بر آن که کنترل حرکتی مناسبی دارند، از مزیت لغزش مکانیکی سیم های گرد در مقایسه با سیم های مستطیلی نیز برخوردار هستند. با این وجود، پهنای کم این سیم ها را می‌توان به عنوان یک نقص در نظر گرفت.
۳. انواع سیم های ارتودنسی مستطیلی:
سیم مستطیلی نسبت به دو نوع قبل از کنترل حرکات دندانی بالاتری برخوردار است. به همین دلیل، متخصصان غالبا از انواع سیم براکت ارتودنسی مستطیلی در مراحل پایانی درمان استفاده می‌کنند. به دلیل سفتی بیش از حد انواع سیم براکت ارتودنسی مستطیلی، این مدل فشار زیادی را به براکت های بریس ارتودنسی وارد کرده و باعث جدا شدن براکت از دندان می‌شود. بنابراین، استفاده از سیم ارتودنسی با مقطع مستطیلی به مهارت و دقت بالایی نیاز دارد.
دکتر محبوبه دهقانی متخصص ارتودنسی و ارتوپدی فک و صورت
عضو انجمن ملی نخبگان کشور و عضو انجمن ارتودنتیست ایتالیا SIDO
دارای یک عنوان ثبت اختراع
سمت استادیار دانشگاه در سال های 88 الی 97
و فلوشیپ پژوهشی
آدرس مطب: مشهد، نبش هاشمیه 31، ساختمان ونوس، طبقه سوم
شماره های تماس: 3880071 – 09159777275