ارتودنسی از شاخه های دندانپزشکی است که به جفت شدن دندان ها و هماهنگی آنها کمک می کند. ارتودنسی جنبه زیبایی داشته و عملکرد دهان و دندان را بهبود می بخشد. در این راه از ابزارهای خاصی استفاده می شود. این ابزارها شامل براکت، سیم و بند می باشد. به حلقه هایی که دور دندان ها ثابت شده نیز بند گفته می شود.

این بندها به وسیله مواد مخصوص به دندان های عقب وصل می شوند. براکت ها عموماً در قسمت جلوی دندان ها، بکار گرفته شده و سیم به صورت قوسی شکل از درون براکت ها گذشته و به باندها وصل می شود. وقتی سیم محکم می شود، به دندان ها فشار وارد آمده و با مرور زمان دندان ها در محل مورد نظر قرار می گیرند.

افرادی که از این وسایل برای تراز و هماهنگ کردن دندان ها استفاده می کنند لازم است به طور مرتب اقدام به سفت کردن بریس ها نمایند. ارتودنسی نیز همانند هر درمانی خالی از درد و ناراحتی نیست. قرار گرفتن براکت ها و سیم روی دندان، موجب احساس درد می شود.

رابطه ارتودنسی و سر درد

داشتن سردرد و حتی سردرد های میگرنی ناتوان کننده می تواند نتیجه دوره درمان ارتودنسی باشد. در طول دوره درمان با ارتودنسی ، سردرد می تواند در برخی افراد بطور محسوسی خود را نشان دهد. و گاهی ممکن است به سایر اجزای صورت، گردن و سر اثر بگذارد و حتی در قسمت هایی به ظاهر غیر مرتبط مانند اطراف چشم، درد ایجاد شود.

البته به وجود آمدن این نوع درد معمولاً طبیعی است، البته بسیار نادر و معمولاً علل آن بررسی می شود. و اگر مشکل در ابزار به کار برده شده برای ارتودنسی یا حساسیت دندانها باشد، پزشک متخصص در صدد رفع آن بر میاید. در این جا برخی از مشکلاتی که ممکن است باعث درد شده و چند راه حل برای کاهش آن ذکر شده است.

میگرن ارتودنسی ناشی از بریس های خیلی محکم

تحقیقات نشان داده است اغلب سردردها همانند سردردهای میگرنی که دردشان یکطرفه است، به علت مشکلات موجود فک و دندان می باشد. اختلال در ارتباط دندان های بالا و پایین و چگونگی قرارگیری آنها می تواند موجب درد در گیجگاه و فک شده و منجر به سردردهای میگرنی گردد.

نتایج یک بررسی حاکی از آنست افرادی که به سردرد دچار بوده و سردرد آنها میگرن تشخیص داده شده و در ناحیه گیجگاه و فک دچار مشکل بوده اند، با درمان مشکل گیجگاه، سردرد آنها نیز درمان شده است.

اگر بریس های شما خیلی محکم باشد، ممکن است اعصاب شما را بکشد و بافت واقعی را که به صورت شما متصل می شود، کشش دهد. عصب آلوئول نیز می تواند احساس کشش کند و سیگنال هایی که در این زمان ارسال می کند، ممکن است به صورت سردرد یا حتی میگرن مداوم ظاهر شود. کشیده شدن عضلات صورت نیز می تواند شما را دچار سردرد کند.

راه حل: سعی کنید با دندانپزشک خود صحبت کنید و ببینید آیا نمی تواند بریس ها را کمی شل کند. اگر دندانپزشک پاسخ منفی بدهد، ممکن است بخواهید روی مقداری آسپرین یا ایبوپروفن سرمایه گذاری کنید. با تغییر وضعیت دندان ها، عضلات صورت شما آسیب نمی بینند.

میگرن ارتودنسی ناشی از کمبود آب بدن

وقتی بریس ارتودنسی دارید، دهان شما بیشتر باز می شود و تمایل دارید که بیشتر از طریق دهان نفس بکشید. مساحت دندان های شما اکنون بزرگ تر شده که ممکن است بسته شدن دهان شما را کمی سخت تر کند و با تمام آن نیرویی که بر روی دندان های شما وارد می شود، بستن دهان تا آخر ممکن است راحت نباشد؛ بنابراین دهان شما خشک می شود و اگر آب مصرفی خود را دوباره جبران نکنید، ممکن است احساس سردرد کنید که اگر آن را نادیده بگیرید مزمن می شود.

راه حل: بیشتر اوقات بدن خود را آب رسانی کنید و اطمینان حاصل کنید که همیشه مقداری آب بر در بدن خود دارید، ممکن است متوجه شوید که سردرد تان طی چند روز برطرف خواهد شد.

میگرن ارتودنسی ناشی از اسپیسر ها (Spacers)

اسپیسر وسیله کوچک و گرد ارتودنسی است که مابین دندانهای آسیاب و پیش قرار می گیرد و به این ترتیب فضایی بین این دندان ها ایجاد می شود. این وسیله گاهی اوقات برای اطمینان از موفقیت در درمان ارتودنسی ضروری است و بسیار دردناک است.

بطوریکه احساس می کنید یک لاستیک به ضخامت یک سانتی متر یا کلیپ فلزی بین دندان های شما گیر کرده است. این درد به راحتی می تواند به گونه، فک، پشت گوش و پیشانی شما منتقل شده و حتی باعث میگرن شود.

درمان میگرن ناشی از اسپیسر ارتودنسی

برای برطرف کردن این میگرن واقعاً راه حل خاصی وجود ندارد. بلکه شما تنها می توانید کارهایی را برای کاهش علائم انجام دهید. اما این درد در هر صورت و به خودی خود احساس می شود، زیرا تا زمانی که اسپیسر یا فضا نگهدار بین دندان های شما باشد درد نیز وجود خواهد داشت. برای کاهش درد از ماساژ گردن و صورت و همچنین از ایبوپروفن یا مسکنی که متخصص ارتودنسی تجویز میکند استفاده کنید.

درمان ارتودنسی نه تنها باعث تمیز و سالم نگه داشتن دندان ها و لبخندی جذاب است، بلکه با اعتماد به نفس می تواند کیفیت زندگی شما را به طور محسوسی تحت تأثیر قرار دهد.

چه عواملی باعث اختلال TMJ می شود

سلامت دندان شما بیش از دندان ها و لثه ها را شامل می شود. کل بدن شما، یک ماشین پیچیده است، به این معنی که بسیاری از قسمت ها برای انجام یک کار با هم کار می کنند. وقتی گاز می گیرید، می جوید یا صحبت می کنید، دندان ها و زبان به شما این امکان را می دهد که کلمات خود را واضح بیان کنید و غذا را به تکه های قابل هضم تبدیل کنید. نیروی پشت دندان های شما از فک های شما ناشی می شود که توسط مفاصل گیجگاهی فکی متصل می شوند. TMJ های شما که مفاصل بزرگی هستند، در جلوی هر گوش قرار دارند و اجازه می دهند که فک شما مانند آن حرکت کند.

هنگامی که تحت فشار ناخواسته قرار می گیرید، این مفاصل می توانند آسیب ببینند و یا از بین بروند، عضلات فک، شما را مجبور به کار بیش از حد کرده و عصب های مرتبط را تحریک می کنند. ناراحتی ناشی از آن، معروف به اختلال TMJ، می تواند به روش های مختلفی خود را نشان دهد و تشخیص را از بسیاری از اختلالات دندانی دشوار تر کند.

مراقب این علائم باشید

علائم اختلال TMJ نیز در تعدادی از بیماری ها مشترک است. در صورت بروز علائم زیر در اسرع وقت با کلینیک دندانپزشکی تماس بگیرید تا یک جلسه مشاوره تعیین کرده و مشخص شود که آیا از اختلال TMJ رنج می برید.

 سردردهای مزمن یا گوش درد بدون دلیل مشخص

درد در صورت، ناحیه مفصل فک، گردن و شانه ها هنگام جویدن یا صحبت کردن، دشواری در بستن دهان به طور کامل یا این احساس که دندان های بالا و پایین شما به طور صحیح در هنگام بسته شدن دهان قرار نمی گیرند. هنگام باز کردن یا بستن دهان، کلیک کردن، بیرون آوردن صدا هایی از آرواره شما در یک یا دو طرف صورت خود تورم داشته باشید. یکی از رایج ترین منابع فشار نامناسب فک، دندان نیش نامرتب است. صاف کردن دندان ها احتمال ابتلا به اختلال TMJ را تا حد زیادی کاهش می دهد یا اگر قبلا از بیماری مفصل فک رنج می بردید، می تواند به تسکین درد شما کمک کند.

عوارض جانبی مشترک بریس ها

برخی از ناراحتی های مربوط به بریس ها کاملا طبیعی است و باید انتظار داشت. از آن جا که بریس ها با حرکت دستی دندان های شما به سمت چینش مناسب عمل می کنند، می تواند روی دندان شما متمرکز شود یا به صورت سردرد آشکار شود که هر دو مورد شایع است. مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن و ایبوپروفن می توانند به اکثر افراد کمک کنند تا هر تنش یا دردی را احساس کنند. اگر با گذشت زمان سردرد یا درد بسیار بدتر شد، به دندانپزشک خود اطلاع دهید؛ زیرا این امر می تواند نشانه چیز دیگری باشد.

دکتر محبوبه دهقانی متخصص ارتودنسی و ارتوپدی فک و صورت

عضو انجمن ملی نخبگان کشور و عضو انجمن ارتودنتیست ایتالیا SIDO

دارای یک عنوان ثبت اختراع

سمت استادیار دانشگاه در سال های 88 الی 97

و فلوشیپ پژوهشی

“مشاهده رزومه”

آدرس مطب: مشهد، نبش هاشمیه 31، ساختمان ونوس، طبقه سوم

شماره های تماس: 3880071 – 09159777275